تحلیل سینوپتیکی بارش های سنگین استان خوزستان

در این پژوهش از داده های روزانه بارش ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی مستقر در استان خوزستان طی دوره آماری (2004-1961) با رویکرد محیطی-گردشی استفاده شده است. برای تحلیل خوشه ای بر روی بارش ایستگاهها در رویکرد محیطی و استخراج نقشه های جو بالا در رویکرد گردشی از نرم افزارهایmatlab,grads,و surfer استفاده شد. در ا ستان خوزستان به علت شرایط مساعد رطوبتی در صورت ورود عوامل صعود قوی بارانهای سنگین اتفاق می افتد که عامل اصلی سیلابها می باشد. بدین منظور شناسایی سامانه های موجد اینگونه بارشها و زمان رخداد آنها در منطقه می تواند برای استفاده بهینه از آب ناشی از آنها و همچنین آمادگی در برابر اثرات مخرب و کاهش خسارات ناشی از آنها و هشدار به مسئولین و ساکنان موثر باشد. لذا مسئله اصلی این تحقیق شناخت و آگاهی نسبت به بارشهای سنگین( بالاتر از 70 میلی متر) و سازوکارهای همدید ایجاد کننده این بارش ها بود تا با معیار قرار دادن بارش های سنگین استان خوزستان توجه خود را به رفتار گردشهای جوی و سامانه های همدید موجد آن معطوف کنیم. با این عمل می توان چند روز قبل از رویت الگوهای منجر به این نوع بارشها، وقوع آنها را پیش بینی کرد و اقدامات لازم را حداقل برای کاهش آثار زیانبار آنها بکار برد. یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های محیطی این پژوهش نشان می دهند که بارشهای سنگین استان خوزستان در فصل پاییز و زمستان و عمدتاً در ماههای دسامبر و ژانویه ریزش می کنند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل نقشه های سینوپتیکی داده های جوی نشان می دهند که سامانه های سودانی و مدیترانه ای مهمترین الگوهای موجد بارشهای سنگین در منطقه می باشند. زمان فعالیت سامانه مدیترانه ای – سودانی عمدتاً ژانویه و قلمرو بارشی آن شمال ، شمالشرق و شرق منطقه می باشد. منابع تأمین رطوبت بارشهای سنگین منطقه مورد مطالعه عمدتاً اقیانوس هند مناطق حاره ای شرق و غرب آفریقا، ، خلیج عدن و دریای مدیترانه و منابع تشدید کننده رطوبت دریای سرخ و خلیج فارس می باشد.